Wat is erythritol?
Erythritol is een suikervervanger die steeds meer bekendheid krijgt. Met name in de koolhydraatarme sector waar erythritol wordt gebruikt in koolhydraatarme recepten en producten. Ook bij mensen die suikerbewust willen eten komt erythritol steeds beter op de radar. En in de winkels kom je steeds vaker suikervervangers tegen in pakjes en zakjes die een soortgelijke naam dragen en zijn gemaakt van erythritol.
In dit artikel lees je wat erythritol is, hoe het gemaakt wordt, en welke vormen er zijn. Ook lees je waarom diabetes patiënten en mensen met candida erythritol gerust als suikervervanger kunnen gebruiken.
Waar komt erythritol vandaan?
Om kort te gaan: erythritol is een suikeralcohol, ook wel polyol genoemd, die van nature voorkomt in vruchten en gefermenteerde levensmiddelen. Misschien dat nu je alarmbellen gaan rinkelen want alcohol en vruchten en fermentatie klinkt als niet gezond! Maar wacht even en lees verder. We gaan even een stukje de diepte in!
Erythritol is een suikeralcohol met een vierledige, niet vertakte koolverbinding. De chemische formule is C4H10O. Het is de enige natuurlijke polyol. Polyolen zijn niet-intensieve zoetstoffen. Ze zijn half zoet/bijna nét zo zoet als gewone tafelsuiker. Anders dan de intensieve zoetstoffen hebben niet-intensieve zoetstoffen geen andere (bij) smaak dan gewone suiker en is de smaak bijna gelijk te noemen. De polyolen xylitol, maltitol, isomalt en lactitol leveren wel calorieën, maar zeker 50% minder dan gewone suiker.
Vrijwel alle polyolen zijn natuur-identieke stoffen. Alleen het polyol lactitol komt in de natuur niet voor. Omdat erythritol wordt gewonnen via natuurlijke fermentatie van glucose door een gist is het het enige echte natuurlijke polyol. Deze natuurlijke polyol heeft geen enkele caloriewaarde!
Geen effect op de bloedsuiker en insulinespiegel
Erythritol heeft geen enkel effect op de bloedsuiker en insulinespiegel. Het bevat ook vrijwel geen energie. Dit komt omdat het niet, zoals alle andere polyolen, deels wordt opgenomen in de dunne darm en grotendeels in de dikke darm, maar voor 70-90% wordt opgenomen in het bloed en wordt uitgescheiden via de urine. Dit verklaart ook waarom deze suikervervanger niet zo snel winderigheid, een opgeblazen gevoel en diarree geeft zoals bij andere polyolen al wel vrij snel het geval kan zijn als men er nét even wat teveel van eet. Gebruik je meer dan 0,66 gram erythritol per kilo lichaamsgewicht per dag, dan kunnen er wel mogelijke darmklachten optreden zoals die bij andere polyolen bekend zijn!
Het productie proces
Zoals eerder geschreven komt erythritol van nature voor in tal van vruchten, zoals meloenen en peren, maar komt het verbazingwekkend genoeg ook voor in bijvoorbeeld champignons. Na de fermentatie uit glucose wordt het gedroogd, gefilterd en gezuiverd. Er blijft dan een witte kristal-korrel over. Erythritol uit Europa wordt veelal vervaardigd uit GMO-vrije maïs. Hieronder zie je een grafiek hoe het proces verloopt:
Er worden geen kleurstoffen toegevoegd: erythritol is wit van zichzelf en het is niet geraffineerd. Fermentatie is een veel voorkomend natuurlijk gistingsproces. Het wordt ook erg veel toegepast bij het maken van wijn, kaas en yoghurt. Aan zuivere Premium erythritol wordt verder niets toegevoegd en het ondergaat ook geen chemische processen. Het blijft dus geheel 100% natuurlijk.
Een aantal feiten op een rij
✔ Sinds 1990 is erythritol een bekende suikervervanger in Japan. Je zult het daar dan ook veel vaker tegenkomen in kant-en-klare producten en als suikervervanger in de winkel. Amerika heeft erythritol vanaf 1997 in gebruik genomen. En in Europa is het in 1996 officieel toegelaten als veilige zoetstof.
✔ Om het voor eens en altijd duidelijk te hebben: erythritol is géén kunstmatige zoetstof! Zoals je in de voorgaande alinea’s hebt kunnen lezen wordt erythritol via een natuurlijk fermentatieproces gewonnen. Kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam worden gemaakt in laboratoria en zijn vaak tot 100 keer zoeter dan gewone tafelsuiker, mar dan heb je dus wel een chemische zoetstof te pakken…
✔ Erythritol behoudt zijn zuivere vorm. Het heeft hetzelfde volume als suiker en heeft daarom geen vulstoffen nodig. Het blijft dus 100% zuiver. Daarnaast heeft erythritol dezelfde textuur en smaak als suiker. De gangbare soorten bevatten 75% zoetkracht ten opzichte van gewone sucrose.
✔ Van origine wordt erythritol wel als koolhydraat gezien (vanwege zijn oorsprong) maar het gedraagt zich niet als een zetmeel of suiker. Erythritol wordt in het lichaam namelijk niet omgezet in energie, maar ongebruikt uitgescheiden via de urine.
✔ Erythritol kan ook worden gebruikt door mensen met Candida. Het voedt de schimmel namelijk niet zoals gewone suiker dit wel doet. Ook kan het veilig worden gebruikt door diabetespatiënten. Ook mensen met een fructose (natuurlijke vruchtensuiker) intolerantie kunnen erythritol veilig gebruiken omdat het geen fructose bevat.
✔ Erythritol is GMO (gen) vrij. Dit wordt met zeer grote regelmaat gecontroleerd door internationale gerenommeerde laboratoria van de SGS groep. Tevens wordt dit met een certificaat vastgelegd. Kan een fabrikant deze certificeringen niet overleggen, dan mag je zijn product in twijfel stellen.
✔ Erythritol bevat geen gluten en is ook halal en koosjer.
✔ Erythritol is heel tandvriendelijk. Het ontziet het gebit doordat het groei van bacteriën juist afremt die gaatjes en tandplak kunnen veroorzaken.
✔ Erythritol bevat geen calorieën wat natuurlijk gunstig is voor de wereldwijde obesitas problematiek.
Goed nieuws voor mensen met diabetes
In juli 2013 ontdekten onderzoekers van de Universiteit in Maastricht dat erythritol wellicht de bloedvaten kan beschermen wat goed nieuws is voor mensen met diabetes. Mensen met diabetes hebben regelmatig hoge bloedsuikers. Dit kan op langere termijn schade opleveren aan de bloedvaten. De ’binnenste bekleding’ van de bloedvaten gaan op den duur kapot door de suikers. De onderzoekers vonden dat erythritol mogelijk de vaatwanden kan beschermen. Het onderzoek bestond uit een test met menselijke bloedvaten. Deze werden blootgesteld aan flink wat suiker. Deze raakten zeer snel beschadigd. Vervolgens werd er erythritol toegepast en bleek dat de endotheelcellen (een bedekkend laagje dat de binnenkant van het hart en de bloedvaten en lymfevaten bedekt) niet meer kapot gingen. Er zijn nu testen aan de gang in Amerika. De Universiteit in Maastricht is hier zeer nauw bij betrokken.
Erythritol kopen
Buiten Europa is erythritol al veel bekender dan in Nederland en België. Toch wint deze natuurlijke suikervervanger steeds meer aan populariteit en kom je het dus steeds vaker tegen. Twee grote spelers op dit moment zijn SUKRIN ( van het Noorse bedrijf Funksjonel Mat) en GREENSWEET-STEVIA. Van deze merken is bekend dat hun erythritol 100% zuiver, gecertificeerd en premium is. Ook MATTISSON is een aanrader en dat lees je in de volgende alinea! Naast deze merken zijn er nog vele anderen die erythritol in hun assortiment hebben. De afkomst van deze erythritol is vaak vaag dus onderzoek goed wat je precies koopt! Erythritol is helaas niet zo goedkoop als suiker, maar nu je dit artikel hebt gelezen begrijp je ook waarom!
Biologische erythritol
Zoals eerder geschreven komt de meeste erythritol uit China. Anno 2020 is er veel aan erythritol bij gekomen op de Nederlandse markt, maar blijft het lastig om de afkomst te achterhalen. Er zijn soms certificeringen opvraagbaar, maar ook deze zijn in de meeste gevallen erg vaag en valt de echtheid te betwisten. Voor de allerbeste papieren zouden er meer gerichte controles moeten worden uitgevoerd, maar dat is uiteraard een onmogelijkheid omdat erythritol massaal wordt geproduceerd over de gehele wereld.
Wel bestaan er biologische varianten die absoluut een betere controle hebben omdat deze niet zomaar het groene biologische keurmerk mogen dragen. Hier zitten namelijk strengere eisen aan vast. Een biologische erythritol is dus de allerbeste keuze want hierbij heb je meer zekerheid dat het op de juiste manier is geproduceerd. Het merk MATTISSON heeft het aangedurfd om met een biologische erythritol op de markt te komen. Dit is vrij uniek is te noemen tussen alle andere varianten. Daarnaast zit hun erythritol in een glazen pot wat een stuk duurzamer en milieuvriendelijker is. Een merk moet hierin grotere investeringen doen en daarom is het dus prijzenswaardig dan MATTISSON dit aangedurfd heeft!
Belangrijk om te weten
👉🏻 TE veel eten van een product is nooit een goed idee. Of iets nou 100% natuurlijk is of kunstmatig. Dit geldt dus ook voor erythritol.
👉🏻 Gebruik erythritol in de aangegeven doseringen. Voor erythritol is er een ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) van 0,65 gram per kilo lichaamsgewicht. Dus stel dat je 70 kilo weegt dan mag je (70×0,65) 45,5 gram erythritol per dag eten. Voor steviolglycosiden is er trouwens een ADH van 4 mg per kilo lichaamsgewicht.
👉🏻 Tot nu toe zijn er geen bijwerkingen vastgesteld voor het gebruik van erythritol of stevia. Toch zijn er altijd mensen die overgevoelig kunnen reageren op bepaalde voedingsmiddelen, zo ook bij erythritol en stevia. Let er dus op dat als je klachten krijgt na het eten van erythritol of stevia, je je even bedenkt hoeveel je er van hebt gegeten. En tot die tijd gewoon genieten van alle gezonde baksels én jezelf gezond blijven voeden en niet overvoeden.
Dit artikel is dankbaar samengesteld op basis van informatie verkregen van Monique van der Vloed.